Santrale birinci yakıtın ulaşacak olmasının Türkiye’nin nükleer güç tarihinde bir milat olacağını belirten Siyaset Bilimi ve Memleketler arası Bağlar Uzmanı İsmail Cingöz, “Saha lisansı 1976 yılında verilen ve kavuşmak için yarım asırdan fazla beklediğimiz çok büyük bir hayalimiz gerçeğe dönüşüyor. Türkiye Akkuyu NGS sayesinde dünyada çok kıymetli bir yere sahip olan nükleer kulübün yeni üyesi olacaktır” diye konuştu.
Cingöz, “Dünyada 31 ülkede nükleer güç ile elektrik üretimi yapıldığını görüyoruz. Bu ülkelerin birçoğu nükleer çalışmalarına Türkiye’den sonra başlamıştır. Maalesef ki Türkiye 1957’lerde başlamış olduğu nükleer güç enerji teknolojisine çeşitli sebeplerden ötürü bir türlü geçememiştir. Bu açıdan baktığımızda Akkuyu NGS’nin hayata geçmesi büyük bir değer taşıyor” tabirlerini kullandı.
“NÜKLEERE SAHİP OLMAK DEMEK GÜÇLÜ ÜLKE OLMAK DEMEK”
Türkiye’nin bu adımı uzun yıllar evvel atabilecekken engellendiğini belirten Cingöz, şunları söyledi:
“Türkiye’nin NGS sahibi olmasını istemeyen lobilerin yahut algı planlayıcılarının dış kaynaklı oldukları ve yerli işbirlikçileri vasıtasıyla uzun yıllardır Türkiye’nin nükleer kulübe girmesini ve bölgesel güç olmasını engellemek isteyenler olduğunu anlamak sıkıntı olmasa gerek. Çünkü nükleere sahip olmak demek güçlü ülke olmak demektir. Nükleere sahip ülkeler global olarak üst segmentte yer alır. Nükleere sahip bir ülke olmak o ülkenin dostlarına itimat, düşmanlarına tehdit ve caydırıcılık vermesi demektir. Dünya güç koridoru üzerinde jeostratejik pozisyonu ile kıymetli bir yere sahip olan Türkiye’nin bir de nükleere sahip ülke olarak gücünü arttırmasını istemeyen emperyalist ülkelerin ve emperyal lobilerin manipülasyonları bu vakte kadar Türkiye’nin nükleere sahip olmasını engellemiştir.”
“Türkiye’nin nükleer teknolojilere sahip olmaması gerektiğini savunanların gerçekçi olmadıklarını etrafımızda, hatta hudut komşumuz olan birçok ülkede nükleer santral bulunmasından bile anlayabiliriz” diyen İsmail Cingöz, “Nükleerin tehlikeli olduğunu, Türkiye’nin nükleer santral sahibi olmaması gerektiğini ve Akkuyu NGS’nin durdurulması gerektiğini savunanlar ya kâfi bilgiye sahip değiller ya da şuurlu olarak yanlış bir algı yaratmaya çalışıyorlar” dedi.
“NÜKLEERDE ÇOK GECİKTİK, KAYBEDECEK VAKİT YOK”
Türkiye’nin Akkuyu NGS inşaatını durdurmak bir yana yeni nükleer santrallerin suramı için bir an evvel somut adımlar atması gerektiğini belirten İsmail Cingöz, şöyle devam etti:
“Akkuyu NGS’de geldiğimiz nokta, çok büyük bir muvaffakiyet. Nükleerde çok geciktik. Artık kaybedecek vaktimiz yok. Bu yol yalnızca güç arzının çeşitliliğini sağlamak değil, teknoloji demek, gelişmişlik demek, refah içinde yaşayan büyük bir ülke olmak demek. Hiç vakit geçirmeden yeni nükleer santral projelerinin Sinop’ta, İğneada’da yahut farklı yerlerde bir bir inşa edilmesi için daha güçlü adımlar atılmalıdır.”
GELİŞMİŞ ÜLKELERİN NÜKLEER SERÜVENİ TÜRKİYE’YE ÖRNEK OLABİLİR
Siyaset Bilimi ve Milletlerarası Alakalar Uzmanı İsmail Cingöz, bu bahiste şunları söyledi:
“Türkiye ile birebir yıllarda nükleer serüvenini başlatmış olan Güney Kore, şu an elektriğinin yaklaşık üçte birini nükleerden sağlamaktadır ve uzun yıllar boyunca edindiği deneyim sayesinde kendi nükleer teknolojilerini üreten, nükleer santral inşa eden bir ülke düzeyine gelmiştir. Güney Kore bu teknolojileri hem kendi ülkesinde elektrik üretmek için kullanmakta, hem de ülke dışına bu teknolojileri ihraç etmektedir. Örneğin şu anda 20 milyar dolarlık bir kontrat kapsamında Birleşik Arap Emirlikleri’nin birinci nükleer güç santralinin inşasında yer alıyor. Nükleer güç Güney Kore için stratejik bir öncelikti, gelişmişliğini de bu teknolojiye borçlu. Mart 2022’de seçilen Lider Yoon Suk-yeol 2030 yılında elektriğin en az yüzde 30’unun nükleerden sağlanması maksadını koydu. Bizler de tıpkı periyotlarda Türkiye’yi nükleer teknoloji ile tanıştırmış olsaydık şu an Güney Kore gibisi bir durumda olabilir, kendi teknolojimizi ihraç edebilirdik. Türkiye’nin hayali olan Akkuyu bu nedenle de bizim için büyük bir ehemmiyet taşımaktadır. Bir öteki örnek ise Fransa… Türkiye’nin nükleer için adım attığı yıllarda Fransa’da bu bahisle ilgili en ufak bir çalışma bile yoktu. Halbuki bugün Fransa, çok düşük üretim maliyeti nedeniyle dünyanın en büyük net elektrik ihracatçısıdır ve bundan yılda 3 milyar ’nun üzerinde çıkar elde etmektedir. Elektriğinin yaklaşık yüzde 70’ini nükleer güçten elde edilmektedir. Nükleer güç şu anda Fransa’daki tüm fosil yakıt santrallerinin yerini almış durumda ve tekrarlayan petrol fiyatı istikrarsızlıklarının Fransız iktisadı üzerindeki makûs tesirlerini kıymetli ölçüde azaltıyor. Fransa’da havacılık ve arabadan sonra en büyük üçüncü kesimi nükleer sanayi oluşturuyor. Ülkenin ticaret istikrarına yılda 6 milyar Euro katkıda bulunuyor. 2500 şirket ve 220.000 direkt ve dolaylı istihdam ile Fransa’nın güç bağımsızlığına, bölgesel kalkınmasına ve istihdamına katkıda bulunan bir sanayi. Bu datalar natürel ki 40 yıllık bir nükleer geçmişi simgeliyor. Fakat bunlara bakmak bile gerçek yolda ilerlersek nükleer güçlü geleceğimizin nasıl olacağını gösteriyor. Birebir formda İsveç, ürettiği elektriğin yüzde 40’ını, Belçika yarısını nükleer reaktörlerden elde ediyor. Kanada’da bu oran şu anda yüzde 15 civarında. İspanya ise elektrik muhtaçlığının yaklaşık 5’te 1’ini karşılayan 7 nükleer reaktöre sahip. Özetle Avrupa’ya baktığımızda toplamda 103 reaktörün operasyonda olduğunu ve Avrupa’nın elektriğinin yüzde 25’lik kısmını nükleerden elde ettiğini görüyoruz. Bütün bu sayılar nükleerin gelişmiş ülkelerin elektrik muhtaçlığını karşılamada ne kadar değerli bir yere sahip olduğunu ortaya koyuyor. Türkiye de nükleere ait çalışmalarını erkenden başlatsaydı biz de bu tablodaki yerimizi alabilirdik. Akkuyu NGS’nin ne kadar stratejik ve kilit bir yatırım olduğunu böylelikle bir defa daha anlayabiliriz.”
“AKKUYU NGS BİR OKUL GÖREVİ GÖRECEK”
Cingöz, Akkuyu NGS’nin Türkiye’nin gelecekte inşa edeceği nükleer santrallerinde çalışacak insan kaynaklarının birinci yetiştiği yer olarak da tarihe geçeceğini belirterek şunları söyledi:
“Akkuyu NGS’de yetişecek ve tecrübe kazanacak Türk nükleer mühendislerin bayrağı daha ileri düzeylere taşıyabilecek imkân ve kabiliyetlere sahip olacakları unutulmamalıdır. Santral, Türkiye’nin nükleer serüveninde adeta bir okul görevi görecektir. Burada yetişecek ve tecrübe kazanacak Türk mühendisler yeni nükleer yatırımlara öncülük edeceklerdir. Hasebiyle Türkiye karar alıcı düzenekleri ve halkın yeni NGS kurulumları için hem kendine olan inançları artacak hem de nükleer konusundaki olumsuz önyargı ve çekinceleri giderilmiş olacaktır. Santral birebir vakitte Türkiye’nin gelecekte bölgesel bir güç olması açısından kıymetli bir mihenk taşı olacaktır. Akkuyu NGS ile yaklaşık 68 yıllık nükleer güç hayalini gerçekleştirmeye hazırlanıyoruz. Elektrik gereksinimimizin yaklaşık yüzde 10’unu karşılayacak proje, iklim değişikliğiyle gayretten yeni jenerasyon teknolojilerin gelişimine, güç bağımsızlığından istihdama kadar sayısız katkı ile ülke iktisadının itici gücü olacak. Akkuyu NGS’de şu anda bildiğimiz kadarıyla 200’ün üzerinde Rusya’da çok istikametli eğitim alarak yetişmiş Türk nükleer mühendis bulunuyor. Çok sayıda öğrenci de Rusya’da bu alanda eğitim görmeye devam ediyor. İleriki basamakta Türkiye’nin nükleer teknolojiye sahip olması için kilometre taşı vazifesi görecek olan bu nükleer uzmanları Akkuyu sayesinde yetişmeye başladı. Akkuyu’nun inşaat etabından itibaren yetişmeye başlayan bu Türk mühendisler, ilerleyen vakitlerde Türkiye’nin yeni nükleer atılımlarında kıymetli misyonlar üstlenecek, lokomotif olacaktır. Güçlü ülke olmanın yolu, güçte ve teknolojide güçlü olmak demektir. Dışa bağımlılığın olmaması, minimuma düşürülmesi demektir.”