CHP Genel Lider Yardımcısı Veli Ağbaba, tarafından EYT kapsamındaki esnafa 2000 öncesi tescil ve Bağkur borçlanması getiren düzenleme Meclis’e sunuldu. Basın toplantısı düzenleyen Ağbaba, EYT başlangıç tarihinin de 31 Aralık 1999 olması gerektiğini belirtti.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Lider Yardımcısı Veli Ağbaba TBMM’de basın toplantısı düzenleyerek EYT düzenlemesi ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. Bağkur Tescili mağduru esnaflar başta olmak üzere EYT’den yararlanamayan kesitlerin sıkıntıları ile çalışma ömründe ortaya çıkan sıkıntıları ve CHP’nin tahlil tekliflerini gündeme getirdi.
Ağbaba şunları kaydetti:
“”EYT konusunda bir karmaşadır sürüp gidiyor”
“EYT konusunda bir karmaşadır sürüp gidiyor. Evvel ‘EYT gündemimizde yok’ dediler. Erdoğan 2018’de ‘Erken emekliliği tasvip etmiyoruz. Çift dikiş olmaz’ dedi.2019’a gelince: ‘ Seçim kaybetsem bile yokum ‘ dedi.2022 13 Aralıkta ‘Bu ayın sonuna kadar bu EYT işini neticelendireceğiz’ dedi. Daha sonra EYT çalışmamız bitti 2023’e girmeden meclise sunulacak dediler. Sonra AKP Genel Başkanı Erdoğan 28 Aralık günü EYT düzenlemesinin içeriği ile ilgili açıklama yaptı. Sonra Ömer Çelik : ‘Şubat ya da en geç Mart üzere almaya başlarlar’ dedi. Geçen hafta Cuma günü Mustafa Elitaş ‘’ EYT için bizden tarih beklemeyin ‘’dedi. Daha dün AKP Küme Başkanvekili Muhammed Emin Akbaşoğlu EYT düzenlemesinin muhtemelen önümüzdeki hafta Meclis’e sunulacağını söyledi. Akbaşoğlu ”Mart’ta EYT’liler maaşlarını alacak” dedi.Nebati’nin ise hiçbir şeyden haberi yok!Şimdi sırada hangi AKP yetkilisinin EYT konusunda hangi açıklamayı yapacağını merakla bekliyoruz.
Yaklaşık 8 aydır onlarca farklı açıklama yapıldı, Gelinen son nokta ‘’ MUHTEMELEN şu tarihte meclise sunulacak’’.Yıllardır Emeklilikte yaşa takılan emeklilerimiz uğraşını verdi, tam hakkımızı aldık derken artık de AKP’nin’ ’farklı açıklamalarına takılmaya’’ başladılar. Şu an için EYT ile ilgili kesin ve net olan tek şey ‘’Muhtemelen’’ kelimesi.
AKP Genel Başkanı Erdoğan EYT için rastgele bir yaş düzenlemesi olmayacağını açıkladı.Ama EYT ile ilgili öteki meseleleri tahlili noktasında nasıl bir adım atılacak açıklanmadı.Meclise gelmeyen kanun teklifi taslağı ile ilgili bugüne kadar içerik olarak rastgele bir açıklama da yapılmadı.
Soruyoruz;
- Gelmesi yılan öyküsüne dönüşen EYT yasasında eksik primleri olanlar için borçlanma hakkı var mı?
- 5510 sayılı yasanın 41. Unsuruna nazaran doğum, askerlik vb. biçimde borçlanarak sigorta başlangıç tarihini geriye dönük işletme hakkı var mı?
- BAĞ-KUR’LU esnaflarımız için 2000 yılı öncesine ilişkin borçlanma hakkı var mı?
- Stajyer ve çıraklarımız rastgele bir düzenleme var mı?
-
Bunların hepsi belirsizliğini koruyor. Az evvel söz ettim EYT’liler tam haklarımızı aldık diye sevinirken artık de AKP’nin farklı açıklamalarına takıldılar.Düzenlemenin içeriği ile ilgili rastgele bir açıklama yapılmadığından, EYT’liler buna ek olarak ‘’ düzenlemenin belirsizliğine takılmış’’ durumdalar.
“2000 öncesi Bağkur kaydı açılmamış esnaflar mağdur”
EYT meselesinin mağdurlarından olan esnaflarımızla ilgili verdiğimiz kanun teklifimizin içeriğini paylaşacağız. EYT konusunda binler hatta on binlerce mağdur olan esnaflarımız var.On binlerce esnafımız EYT’ de yaş koşulunu aşmışken artık de BAĞ-KUR TESCİLİNE takılmış durumdalar. 2000 yılı öncesinde vergi mükellefi yahut oda sicil kaydı olduğu halde Bağ-kur kaydı açılmamış olan ve bugün EYT kapsamına giremediği için mağdur olan esnaflar var.
Bugün getirdiğimiz kanun teklifiyle 1999/ Eylül öncesi vergi kaydı olan esnafımıza Bağ-Kur kaydının o tarihten itibaren yapılabilmesini ve borçlanma hakkı getirilmesini sağlıyoruz. O devirde esnaflarımız vergi kaydını açtırmalarına, toplumsal güvenlik kayıtları olmasına karşın oda kaydı bulunmadığı için geçmiş dönemki hizmetleri yok sayıldı.Bugün on binlerce esnafımızın yaşadığı bu mağduriyete son vermek için kanun teklifimizi meclise sunduk.
Sigortalılardan, prim borçları nedeniyle sigortalılık mühletleri durdurulanların; bu müddetlerden istedikleri kadar mühletlerin primlerini ihya etmek suretiyle sigortalılık müddetlerini geçerli saydırmaları öbür bir tabirle, sigortaların kısmi ihya yapmalarını da imkanlı hale getiriyoruz.Buradan bilhassa AKP-MHP ittifakına seslenmek istiyorum.Gelin bu kanun teklifine takviye verin, EYT problemini çözerken BAĞ-KUR tescili mağduru esnaflarımızın da bu problemini çözelim.
“EYT kapsamındaki esnafımıza borçlanma hakkını getiriyoruz”
Bir öbür yaşanılan sorun ise Bağkurluların prim eşitsizliği.Bilindiği üzere BAĞKUR’lu esnaflarımızın emeklilik hakkına sahip olabilmeleri için ödemeleri gereken prim gün sayısı 9 bin gün. EYT olan 4 (a) lılarda 5000, memurlarda 7200 gün, esnaflarda ise 9000 gün prim kaidesi vardır. Bu prim kuralı dengesizliğinin de düzeltilmesi gerekmektedir. EYT düzenlemesinde bir kereye mahsus Bağkurlulara eksik prim günleri için borçlanma hakkı getirilmelidir. Biz bugün sunduğumuz kanun teklifiyle EYT kapsamındaki esnafımıza borçlanma hakkını getiriyoruz.
Stajyer ve Çırakların staj müddetlerinin sayılması konusu da çok kıymetli bir sorun.Sayıları 1 ila 1,5 milyon ortasında değişen; stajyer ve çıraklarımız ile ilgili verdiğimiz kanun teklifi hakkında da açıklamada bulunmak istiyorum. Stajyer ve çırakların birinci işe başlama tarihlerinin emeklilikte sigorta başlama tarihi olarak kabul edilmemesi bu bireylerin mağduriyetine sebep olmaktadır. Bu bireyler 08.09.1999 öncesi sigortalı olmaları durumunda hem ETY mağduru hem de birinci işe başlangıçları sigorta başlangıcı olarak kabul edilmediğinden emeklilikte, kademeli emeklilik sistemi ile birlikte ikinci kere mağdur olmalarını doğurmaktadır. Bu mağduriyetin giderilmesi için de bugün kanun teklifimizi bir sefer daha yenilemiş olduk.
“EYT’de bir güne, bir haftaya takılan vatandaşlarımız var”
EYT’de bir güne, bir haftaya, bir aya takılan vatandaşlarımızın mağduriyetleri var. 17 Ağustos 1999 büyük zelzele felaketi sonrası yaşanan mağduriyetler var. 9 Eylül 1999 ve sonrasında yani bir gün sonra sigortalı olanlardan, bayanlarda 58 ve erkeklerde 60 yaş şartına tabi olmaya devam edecek. 1 gün evvel sigorta girişi olanlar yaş kuralına takılmazken, 1 gün sonra sigorta girişi olanlar 15 yıl, 17 yıl daha fazla çalışmaya devam edecek. 17 Ağustos 1999 zelzelesinden tam 21 gün sonra 8 Eylül’de yasa çıkarıldı ve kademeli başlangıç geldi.
“EYT’nin başlangıç tarihi 31 Aralık 1999 olarak belirlenmeli”
17 Ağustos zelzelesinin yaraları daha sarılamamışken 12 Kasımda bir sarsıntı felaketi daha geldi. Birtakım vatandaşlarımızın sarsıntı periyodunda çalışıyor olmalarına karşın sigorta bildirgeleri yapılmadı. Bu bakımdan hem o periyot yaşanan zelzele felaketini,hem de EYT’yi bir günlük, bir haftalık, bir aylık farkla kaçıranları göz önüne alarak en azından EYT’nin başlangıç tarihi 31 Aralık 1999 olarak belirlenmelidir.
Cumhuriyet Halk Partisi ismine mevcut toplumsal güvenlik sistemi ve emeklilerimizin yaşadığı meseleler ile ilgili kimi temel tahlil tekliflerimizi de sizinle paylaşmak istiyorum. Mevcut 5510 sayılı yasa emekli aylığı hesaplamasında üçlü bir karma yapıya sahiptir. 2008 yılında uygulamaya giren 5510 sayılı mevcut yasa, emekli aylıklarını daima olarak azaltan bir sisteme sahiptir. Bu yasa ile birlikte emeklilerimiz geçmiş yıllara nazaran daha fazla çalışmasına, daha fazla prim günü ödemesine karşın daha az emekli aylığı almaktadır.
“Emekli aylığı taban fiyatın 3 bin lira altında”
2008 öncesi ve 2000 öncesi emekli aylıkları ile 2008 sonrası emekli aylıkları ortasında uçurumlar oluşmuştur.Bugün, 1600 TL, 2000 TL, 3000 TL emekli aylığı alan yani taban fiyatın altında emekli ve hak sahibi 8 milyon kişi bulunmaktadır. İktidar bu yüzdendir ki en düşük emekli aylıklarının alt sonunu hazine dayanağı ile eşitlemektedir.2023 yılı içinde en düşük emekli aylığı 5500 TL olmuştur.Yani minimum fiyatın 3000 TL altındadır.
Cumhuriyet Halk Partisi olarak iktidarımızda toplumsal güvenlik sisteminden kaynaklanan sıkıntıları göz önünde bulundurarak atacağımız kimi temel adımları artık sizinle paylaşmak istiyorum.
İktidarımızda;
- Üçlü karma sisteme sahip olan ve aylıkları düşürücü tesiri olan 5510 sayılı maddede emekli aylıkların yükseltilmesi için gerekli düzenlemeleri yapacağız.
- Aylık Bağlama Oranlarının aylık düşürücü tesirine son vereceğiz.
- Emekli aylıkları ortasındaki eşitsizlikleri gidermek ismine intibak yasasını çıkaracağız.
- Emeklilik yaşının kademeli artışını yine düzenleyeceğiz, emeklilik yaşını tüm yurttaşlar için ülke gerçeklerine uygun bir düzeye çekecek düzenlemeleri hayata geçireceğiz.
- Sürekli olarak mecliste kanun teklifi vermemize rağmen AKP-MHP iş birliği ile ret edilen ‘’ en düşük emekli aylığının minimum fiyat düzeyine yükseltilmesi’’ için gerekli düzenlemeleri yapacağız.
Eğer iktidar bugün verdiğimiz kanun teklifimize ve davetlerimize kulak vermez ve gerekli düzenlemeleri yapmaz ise;
- 2000 öncesi sigorta kaydı olan BAĞ-KUR tescili mağduru esnaflarımız için borçlanma hakkını tanıyacağız.
- 1999 yılında yaşanan sarsıntı felaketleri ve 1 günlük sigorta girişi ile EYT kapsamına dâhil olamayan vatandaşlarımız için EYT başlangıç tarihini 31 Aralık 1999 tarihi olarak yine belirleyeceğiz.
- Stajyer ve çıraklarımızın staj başlangıç tarihinden itibaren borçlanma hakkı getireceğiz. “