Pallab Ghosh, BBC Bilim Muhabiri
Bilim insanları fosilleşmiş bir balıkta 380 milyon yıl yaşında bir kalp bulunduğunu tespit etti.
Bunun beşerler dahil tüm omurgalı hayvanlarda görülen kalbin evriminde değerli bir dönüm noktasına işaret ettiği düşünülüyor.
Kalp, Gogo olarak bilinen prehistorik bir balıkta görüldü.
Science mecmuasında yayımlanan çalışma Avustralya’nın batısında yürütüldü.
Profesör Trinajstic, “Bilgisayarın başına toplanmıştık. Bir kalp tespit ettiğimizi anladık fakat evvel buna inanamadık. Nefes kesici bir andı,” dedi.
Genellikle yumuşak dokulardan çok kemikler fosilleşir, fakat Kimberley’deki Gogo kaya formasyonu olarak bilinen bu noktada balığın karaciğeri, midesi, bağırsakları ve kalbi dahil kimi iç organları mineraller tesiriyle koruma edilmiş.
Profesör Trinajstic, “Bu kendi evrimimiz açısından da değerli bir an,” dedi.
Araştırma grubundan Profesör John Long da bulgularını “dudak uçuklatıcı, hayret verici” olarak nitelendirdi.
Long “Bu kadar yaşlı hayvanların organları hakkında bugüne dek hiçbir bilgiye sahip değildik,” diye konuştu.
Gogo, placoderm olarak da bilinen prehistorik balıkların birinci çeşitlerinden. Bunlar, çenesi ve dişleri olan birinci balık tipleriydi.
Bundan evvel balıklar 30 santimetre uzunluğunu geçmiyordu. Lakin placodermler 9 metre uzunluğunda olabiliyordu.
Placodermler 60 milyon yıl boyunca Dünya’daki baskın hayat formuydu.
Dinozorların birinci görüldüğü tarihten 100 milyon yıl evvel varlıklarını sürdürüyorlardı.
Gogo balığının fosili üzerinde yapılan taramalar, balığın kalbinin prehistorik bir balığın kalbinden beklenmeyecek kadar karmaşık bir yapıda olduğunu ortaya koydu.
İnsan kalbine benzeri formda bu balığın kalbinde de iki odacık bulunuyordu.
Bilim insanları bu sayede balığın kalbinin daha randımanlı çalıştığını, bunun da yavaş hareket eden bir balıktan süratli hareket eden bir balığa evriminde kıymetli rol oynadığını düşünüyor.
Profesör Long balıkların bu biçimde daha güçlü hale geldiklerini ve açgözlü birer yırtıcı hayvana dönüştüklerini söyledi.
Araştırmada tespit edilen bir öteki değerli bulgu da, öbür ilkel balıklara kıyasla bu balıkta kalbin bedenin çok daha ön kısmında yer alıyor olmasıydı.
Bunun Gogo balığının boyun bölgesinin gelişiminde tesirli olduğu ve evrim sürecinde akciğerlerinin oluşumu için de boşluk yarattığı düşünülüyor.
BBC Gogo balığının başının fosili Placodermler konusunda uzman isimlerden Londra’daki Doğal Tarih Müzesi’nden Doktor Zerina Johanson, yapılan bu araştırmayı “insan bedeninin bugün neden bu formda olduğunu anlamamıza yardımcı olan çok kıymetli bir keşif” olarak nitelendirdi.
Johanson, “Bugün bedenimizde hala olan çene ve dişler üzere şeylere burada rastlıyoruz. Ayrıyeten vakit içerisinde evrimleşerek kollar ve bacaklara dönüşen ön ve art yüzgeçlerin de birinci görünümlerini burada gözlemleyebiliyoruz” dedi.
Londra’daki Imperial College’da placoderm uzmanı Doktor Martin Brazeau da yapılan araştırmanın Dünya’da hayatın nasıl evrimleştiğini anlamak açısından değerli bir basamak sunduğunu söyledi.
Brazeau, “Bu sonuçları görmek hakikaten çok heyecan verici. Meslektaşlarım ve benim üzerinde çalıştığımız bu balıklar evrimimizin bir modülü. İnsanların, toprak üzerinde yaşayan öbür hayvanların ve denizlerde yaşayan balıkların evriminin bir kesimini görüyoruz” diye konuştu.